KOLACJA DUCHOWA/DUCHOWNA

Znaczenie:

(łac. collatio) – rozważanie, zastanawianie się. W tradycji klasztorów karmelitańskich w każdy piątek, w drugiej części rekreacji wieczornej karmelitanki poświęcały czas na tak zwaną kolację duchową. Brały w niej udział wszystkie mniszki, łącznie z nowicjuszkami. Przewodniczyła przeorysza, ona też kilka dni wcześniej wyznaczała temat do rozważania. Miał on służyć pogłębieniu życia wewnętrznego i dobrych obyczajów. Zakonnice dzieliły się swoimi przemyśleniami na zadany temat. Oprócz kolacji piątkowych, odbywały się również kolacje w czwartki. Ich celem było przygotowanie do godnego i owocnego przyjęcia Eucharystii. Tematy do kolacji duchowych zapisywane były na niewielkich karteczkach (ok. 6 x 3 cm),  rozdawanych mniszkom w trakcie rekreacji.

Zapis źródłowy:

„O Łaskach y Darach Boskich ktore za życia swego tu na tem swiecie odbirała s[więta] Matka nasza od Troyce Przenaswietszey od Nas[więtszej] Panny Maryi y od s[więtego] Jozefa.”

Archiwum Karmelitanek Bosych w Krakowie (Wesoła), Zespół akt klasztoru św. Marcina w Krakowie, sygn. 60, Pieśni i modlitwy (XVII/XVIII), k. 27.

 

„Niech nie dopuszcza, aby kolacyje duchowne ozięble albo ladajako były odprawowane, ale raczej z wielką pilnością i ducha gorącością, aby były czynione będzie usiłowała, żeby tak, jeżeli które w duchu oziębły, temi jako jakim częstym ruszaniem zagrzały się.”

Instrukcyja Przeorysze, [w:] Instrukcje różnych urzędów zakonnych. XVII-wieczna instrukcja organizacji klasztoru karmelitanek bosych. Edycja źródłowa wraz z komentarzem, opr. H. Dudała, Warszawa 2022, s. 49.

„Materia  kolacyi niech będzie nabożna i duchowna, jako to o modlitwie, o umartwieniu i podobnych rzeczach od przełożonej abo od tej, której ona zleci trzema dniami przedtem, abo dwie napisane i publicznie zawieszona, aby wszystkie zakonnice mogły ją czytać i na nię się przygotować.”

Instrukcyja Kolacjej Duchownej Piątkowej, [w:] Instrukcje różnych urzędów zakonnych. XVII-wieczna instrukcja organizacji klasztoru karmelitanek bosych. Edycja źródłowa wraz z komentarzem, opr. H. Dudała, Warszawa 2022, s. 58-59.

Zobacz także:

Cz. Gil, Życie codzienne karmelitanek bosych w Polsce w XVII-XIX wieku, Kraków 1997, s. 91-92.