Przejdź do menu Przejdź do treści
Narodowy Program Rozwoju Humanistyki
Projekt realizowany w ramach grantu badawczego finansowanego ze środków Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki
nr NPRH/DN/SP/0148/2023/12

SKRZYNIA O TRZECH KLUCZACH

ZNACZENIE

W 1324 r.  konstytucje Zakonu Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel wprowadziły obowiązek istnienia w każdym klasztorze karmelitańskim archiwum, czyli skrzyni o trzech kluczach (łac. arca trium clavium). Jeden z nich posiadać miał przeor, a pozostałe dwa radni konwentu. Terezjańska reforma Zakonu utrzymała w mocy ten wymóg, zaś w XVII w. rozbudowano oraz szczegółowo określono zwartość skrzyni archiwalnej. W 1623 r. wprowadzono trójstopniową strukturę archiwów odpowiadającą ustrojowi i terytorialnej organizacji Zakonu: archiwum konwentualne, archiwum prowincjalne, archiwum generalne.

ZAPIS ŹRÓDŁOWY

„Statuimus quod in quolibet conventu habeatur arca trium clavium, quarum unam teneat prior conventus, alias duas teneant duo fratres seniores […]”.

Corpus Constitutionum Ordinis Fratrum Beatissimae Virginis Mariae de Monte Carmelo, vol. 1 (1281-1456), Roma 2011, Constitutiones (1324), Rubrica XXIX, s. 161.

 

„Dla przechowywania pism i depozytów klasztoru powinna być skrzynia o trzech kluczach, z których jeden zachowywać będzie przeorysza, a pozostałe dwa starsze klucznice.”

św. Teresa od Jezusa, Konstytucje, [w:] Dzieła, t. 3, przeł. H.P. Kossowski, Kraków 1995, s. 196.

 

 

„W każdym klasztorze niech będzie miejsce jakie ścianami murowanemi zewsząd opatrzone i bezpieczne, blisko celi prowizorki, i do którego by przez jej celę przystęp był,  na którem by to miejscu wcześnie mogło stać to schowanie abo skrzynia trzech kluczy swemi podzielona komórkami i tak wielka, w której by się rzeczy pomienione zmieścić mogły.”

Instrukcyja schowania jakiego osobnego abo skrzynie trzech kluczow, [w:] Instrukcje różnych urzędów zakonnych. XVII-wieczna instrukcja organizacji klasztoru karmelitanek bosych. Edycja źródłowa wraz z komentarzem, opr. H. Dudała, Warszawa 2022, s. 72.