Christine van Put (Krystyna od św. Michała)
Christine van Put (imię zakonne Krystyna od św. Michała); ur. 1579 w Venlo nad Mozą (Niderlandy hiszpańskie, zm. 9 września 1628 r. w Krakowie) – niderlandzka karmelitanka bosa, założycielka pierwszego na ziemiach polskich klasztoru karmelitanek bosych.
Życie i działalność
Urodziła się jako czwarte dziecko w rodzinie burmistrza Venlo Johanna Puteanusa i Gertrudy Segers. Była młodszą siostrą wybitnego niderlandzkiego humanisty, filologa i profesora uniwersytetu w Lowanium Erycjusza Puteanusa (Erijk van de Putte, 1574-1646). W czwartym roku życia straciła matkę, a od 1585 r. wychowywana była przez drugą żonę ojca Barbarę Slingelant. Jej siostrą przyrodnią była Barbara de Put (ur. ok. 1590, zm. 1635), należąca od 1614 r. do Zakonu Najświętszej Maryi Panny (anuncjatki), spokrewniona z niderlandzkimi poetkami Mechtildis van Lom (1600-1653) i Elisabeth van Lom (zm. 1673). W domu rodzinnym Christine otrzymała staranne wychowanie oraz wykształcenie. Oprócz ojczystego języka niderlandzkiego biegle władała łaciną, francuskim, włoskim, angielskim i niemieckim. W 1606 r. zamieszkała wraz z bratem Ericiusem Puteanusem w Lowanium. W 1608 r. wstąpiła do znajdującego się w tym mieście klasztoru karmelitanek bosych założonego w 1607 r. przez towarzyszkę św. Teresy z Avila – Annę od Jezusa (Anna de Lobera, 1545-1621). W dniu 5 maja 1608 r. otrzymała habit, zaś 28 maja 1609 r. złożyła śluby zakonne. W kwietniu 1612 r. wraz z trzema karmelitankami bosymi oraz jedną kandydatką wysłana została do Polski z misją założenia pierwszego na ziemiach polskich klasztoru karmelitanek bosych w Krakowie przy kościele pw. św. Marcina (ul. Grodzka). Prawdopodobnie pełniła w nim funkcję pierwszej mistrzyni nowicjatu (1612-1617). W latach 1617-1620 i 1620-1623 była przeoryszą krakowskiej wspólnoty karmelitanek bosych. Zakonnice zbudowały wówczas murowany klasztor poświęcony w dniu 26 września 1621 r. przez prowincjała karmelitów bosych w Polsce o. Jana Marię od św. Józefa (Jan Chrzciciel Centurione, 1579 – 1634). Z powodu trwającej epidemii od sierpnia 1622 do lutego 1623 r. wspólnota krakowskich karmelitanek bosych przebywała w majątkach dobrodziejów klasztoru w Bolesławiu nad Wisłą, Pacanowie oraz Ćmielowie. Krystyna od św. Michała była wychowawczynią pierwszego pokolenia karmelitanek bosych w Polsce, w tym m.in. Anny od Jezusa (Jadwigi Stobieńskiej, 1593-1649), Teresy od Jezusa (Marianny Marchockiej, 1603-1652). Beaty Konstancji od św. Józefa (Konstancji z Myszkowskich Bużeńskiej, 1565-1627). Przeszczepiła na grunt polski model literackiej twórczości wzorowanej na św. Teresie z Avila i św. Janie od Krzyża. Pozostawiła po sobie spuściznę rękopiśmienną. Krystyna od św. Michała zmarła w opinii świętości w dniu 9 września 1628 r. w Krakowie. Pochowana została w krypcie kościoła św. Marcina. Jej ciało nie uległo rozkładowi i po 1634 r. zostało przeniesione do zakonnego chóru oraz umieszczone w trumnie ze szklanym wiekiem. Modliły się przy niej polskie królowe, żony Władysława IV Wazy Cecylia Renata Habsburżanka oraz Ludwika Maria Gonzaga.
